Czy pyłki roślin to też zanieczyszczenie?

Dużo mówimy o zanieczyszczeniach antropogenicznych, ale trzeba pamiętać, że mogą nam również szkodzić substancje pochodzenia naturalnego. Dzisiaj skupimy się właśnie na nich, a konkretnie na zanieczyszczeniach biologicznych, do których zaliczyć możemy pyłki roślin. W powietrzu, w porównaniu do np. pyłu zawieszonego, jest ich relatywnie niewiele, jednak ze względu na oddziaływanie alergiczne ich obecność jest odczuwana przez miliony ludzi.

Ziarna pyłku mogą mieć różne rozmiary, dla przykładu, ziarno pokrzywy to ok.10 µm, zaś ziarno świerku to ok. 160 µm, z kolei ziarna leszczyny, olszy czy brzozy osiągają średnicę ok 20-25 µm. Mimo że cząsteczki są dość duże i na ogół zatrzymują się w górnych drogach oddechowych, są jednak w stanie powodować u osób uczulonych różne niekorzystne objawy – od uciążliwego kichania czy kataru po poważne objawy astmy, czy nagłą duszność lub bardzo uporczywy kaszel.

Co pyli i kiedy?

Początek pylenia dla zachodniej Polski zaczyna się zwykle w lutym, a czasami, gdy warunki meteorologiczne są sprzyjające (tj. odpowiednio wysoka temperatura), nawet w styczniu. Wtedy mamy do czynienia z pyleniem drzew – leszczyny oraz olszy. Z czasem, gdy stężenie tego pyłku zaczyna maleć, zazwyczaj w maju, dochodzi do pylenia brzozy oraz dębu. Zwykle pod koniec kwietnia, zaczyna się również pylenie roślin zielnych – pojawiają się pierwsze ziarna traw, których szczyt pylenia przypada na koniec maja – początek lipca. Od maja w powietrzu występują również ziarna babki, szczawiu, pokrzywy. Pod koniec czerwca zaczyna pylić komosa oraz bylica. Koniec pylenia tych roślin zwykle przypada na wrzesień. W przypadku innych regionów terminy pylenia są odpowiednio przesunięte, w zależności czy mamy do czynienia z obszarem cieplejszym (wtedy pylenie nastąpi trochę szybciej) czy chłodniejszym (pylenie nastąpi później).

Od czasu do czasu możemy obserwować również w powietrzu egzotyczne ziarna ambrozji, które mogą pojawiać się od sierpnia nawet do połowy października. Wysokie stężenia pyłku tej rośliny to wynik sprzyjających warunków meteorologicznych, które umożliwiają napływ pyłku z dalszych obszarów tj. Kotliny Panońskiej czy Ukrainy.

Zdjęcie główne: Kwiatostan leszczyny