Opublikowano Pięcioletnią ocenę jakości powietrza dla Dolnego Śląska

W ostatnich dniach Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na swoich stronach www opublikował Pięcioletnią ocenę jakości powietrza w strefie dolnośląskiej_2. Raport wojewódzki za lata 2016-2020. Dla stref: aglomeracja wrocławska i miasto Wałbrzych aktualna jest ocena 5-letnia za lata 2014-2018.

Wprowadzenie

Na podstawie obowiązku wynikającego z art. 88 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2020 poz. 1219 z późn. zm.) Główny Inspektor Ochrony Środowiska przynajmniej co 5 lat dokonuje oceny jakości powietrza w strefach w celu ustalenia odpowiedniego sposobu monitoringu jakości powietrza na potrzeby ocen rocznych.

Utworzenie nowej strefy dolnośląskiej_2 o kodzie PL0205 mającej w swoim obszarze strefę dolnośląską i miasto Legnica wynika z utraty statusu miasta o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. przez miasto Legnica, co zostało uwzględnione w Rocznej ocenie jakości powietrza w województwie dolnośląskim. Raport wojewódzki za rok 2020 (pisaliśmy o tym tutaj).

Ocena za lata 2016-2020 wykonana w oparciu o kryteria ustanowione w celu ochrony zdrowia dotyczyła 12 zanieczyszczeń:

• dwutlenku siarki (SO₂)
• dwutlenku azotu (NO₂)
• tlenku węgla (CO)
• ozonu (O₃)
• benzenu (C₆H₆)
• pyłu zawieszonego PM₁₀
• pyłu zawieszonego PM_2.5
• zanieczyszczeń oznaczanych w pyle PM₁₀: benzo(a)pirenu, arsenu, kadmu, niklu i ołowiu

Ocena pod kątem kryteriów określonych w celu ochrony roślin obejmowała 3 zanieczyszczenia: dwutlenku siarki (SO₂), tlenków azotu (NO_X) i ozonu (O₃).

Podstawowymi kryteriami w pięcioletniej ocenie jakości powietrza są wartości górnego i dolnego progu oszacowania, które stanowią procentową część dopuszczalnego poziomu substancji w powietrzu, poziomu docelowego lub poziomu celu długoterminowego. Obok progów oszacowania, uwzględniane są również poziomy dopuszczalne i docelowe poszczególnych substancji.

Wynikiem oceny jest klasyfikacja stref na podstawie kryteriów stosowanych w ocenie pięcioletniej pod kątem zaplanowania systemu rocznych ocen jakości powietrza spełniającego określone wymagania, wskazanie obszarów, gdzie występują przekroczenia lub istnieje prawdopodobieństwo przekroczenia dopuszczalnych poziomów substancji oraz uzyskanie informacji o przestrzennym rozkładzie stężeń zanieczyszczeń na obszarze aglomeracji lub innej strefy.

Pięcioletnia ocena jakości powietrza w strefie dolnośląskiej_2. Raport wojewódzki za lata 2016-2020

Do oceny pięcioletniej zostały wykorzystane dane z 35 stacji pomiarowych:

• 31 stacji „miejskich”
• 3 stacji „pozamiejskich”
• 1 stacji „pozamiejskiej” (do oceny oddziaływania przemysłu –stacja w Działoszynie, w rejonie oddziaływania PGE GiEK S.A. Oddział Elektrownia Turów)

Biorąc pod uwagę ochronę zdrowia ludzi strefę dolnośląską_2 zakwalifikowano do:

• Klasy 1 –stężenia zanieczyszczeń (SO₂, NO₂, CO, C₆H₆, Pb, Cd, Ni) na terenie strefy nie przekroczyły wartości dolnego progu oszacowania.Wymagane metody oceny: modelowanie matematyczne, pomiary wskaźnikowe, obiektywne metody szacowania
• Klasy 3a –na terenie strefy wystąpiły stężenia zanieczyszczenia pyłem (PM_2.5) powyżej wartości górnego progu oszacowania, lecz nie przekraczające wartości poziomów dopuszczalnych. Wymagane metody oceny: pomiary wysokiej jakości w stałych punktach; wyniki tych pomiarów mogą być uzupełniane informacjami z innych źródeł, tj. modelowanie matematyczne, pomiary wskaźnikowe, obiektywne metody szacowania
• Klasy 3b –na terenie strefy wystąpiły stężenia zanieczyszczeń powyżej wartości górnego progu oszacowania i jednocześnie powyżej wartości poziomów dopuszczalnych (PM₁₀) lub docelowych (O₃, As, B(a)P). Wymagane metody oceny: pomiary wysokiej jakości na stałych stanowiskach, z priorytetem ich prowadzenia na obszarach występowania przekroczeń poziomów dopuszczalnych lub docelowych w strefie; wyniki tych pomiarów mogą być uzupełniane informacjami z innych źródeł, tj. modelowanie matematyczne, pomiary wskaźnikowe, obiektywne metody szacowania

W odniesieniu do kryterium ochrony roślin strefę dolnośląską_2 zakwalifikowano do:

• Klasy R1 – stężenia zanieczyszczeń (SO₂, NO_X) na terenie strefy nie przekroczyły wartości dolnego progu oszacowania. Wymagane metody oceny: modelowanie matematyczne, obiektywne metody szacowania, pomiary wskaźnikowe.
• Klasy R3b –na terenie strefy wystąpiły stężenia ozonu powyżej wartości górnego progu oszacowania i równocześnie powyżej poziomu docelowego. Wymagane metody oceny: pomiary intensywne (ciągłe, automatyczne) na stałych stanowiskach (1 stanowisko pomiarowe na 50 000 km²), z priorytetem ich prowadzenia na obszarach występowania przekroczeń poziomów docelowych w strefie; wyniki tych pomiarów mogą być uzupełniane informacjami z innych źródeł, tj. modelowanie matematyczne, pomiary wskaźnikowe, obiektywne metody szacowania.

Analizy wykazały, że liczba i zakres pomiarów realizowanych w strefie dolnośląskiej_2 w ramach istniejącego systemu monitoringu, jest wystarczająca do realizacji rocznych ocen jakości powietrza. Z uwagi na na wysokie stężenia pyłu zawieszonego PM₁₀ i benzo(a)pirenu wskazane jest utrzymanie wyższej niż wymagana liczby stanowisk tych zanieczyszczeń.

Źródła:

GIOŚ, 2021, Pięcioletnia ocena jakości powietrza w strefie dolnośląskiej_2. Raport wojewódzki za lata 2016-2020