Skutki zdrowotne ekspozycji na ozon

Skutki zdrowotne ekspozycji na ozon

Narażenie człowieka na szkodliwe działanie ozonu następuje głównie poprzez układ oddechowy. Oddychając normalnie, aż 75% wdychanego ozonu absorbujemy przez górne drogi oddechowe i oskrzela.

Obecność niekorzystnych skutków zdrowotnych skutków zdrowotnych ekspozycji na ozon, jak również ich nasilenie jest bardzo zróżnicowane u poszczególnych osób, nawet przy takiej samej dawce i czasie ekspozycji (patrz tabela poniżej).

Ponadto przenikanie ozonu do płuc jest większe w czasie wysiłku fizycznego, gdyż absorpcja ozonu przez górne drogi oddechowe jest mniejsza przy oddychaniu przez usta niż przez nos. Należy też pamiętać, że na szkodliwe skutki oddziaływania ozonu bardziej narażone są dzieci i kobiety, co wynika z wielkości i powierzchni ścian dróg oddechowych. Co ważne, prawidłowa dieta i zwiększenie ilości antyoksydantów np. poprzez dostarczenie odpowiedniej ilości wit. E ograniczy wchłanianie ozonu przez nasze organizmy.

Poniżej zestawiono skutki zdrowotne narażenia na ozon, wraz z krótkim opisem towarzyszących objawów

Podrażnienie dróg oddechowych

Nawet krótkotrwała ekspozycja (do 8 godzin) może powodować kaszel, bóle głowy oraz podrażnienie oczu, nosa i gardła. Skutki te są odwracalne, jednakże objawy mogą trwać nawet do kilku godzin po ekspozycji. Efekty te mogą nasilać choroby płuc, takie jak astma, rozedma płuc i przewlekłe zapalenie oskrzeli (przewlekła obturacyjna choroba płuc – POChP).

Zmniejszona czynność płuc

Czynność płuc opiera się na ilości powietrza wciągniętego podczas pełnego wdechu i prędkości, z jaką jest wydychane. Ozon może utrudnić oddychanie, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego. Możemy wtedy zauważyć trudności w oddychaniu, tj. branie szybszych i płytszych oddechów niż normalnie. Dlatego warto pamiętać o tym, żeby podczas ciepłych słonecznych dni ograniczyć aktywność fizyczną w godzinach okołopołudniowych.

Zaostrzenie astmy

Przy wysokim poziomie ozonu, więcej osób miewa zaostrzone objawy astmy, które wymagają konsultacji z lekarzem lub stosowania leków. Ozon sprawia, że ​​ludzie są bardziej wrażliwi na alergeny, takie jak roztocza, zwierzęta domowe i pyłki, które są właśnie najczęstszą przyczyną ataków astmy.

Trwałe uszkodzenie (bliznowacenie) wyściółki płuc

Ozon uszkadza komórki wyściełające przestrzenie powietrzne w płucach. Jednakże w ciągu kilku dni uszkodzone komórki są zwykle naprawiane, podobnie jak skóra naturalnie regeneruje się po oparzeniu słonecznym. Jednakże często powtarzające się tego typu uszkodzenia, mogą prowadzić do długotrwałych skutków zdrowotnych.

Stany zapalne

Najnowsze dane sugerują, że ozon może mieć również szkodliwy wpływ poprzez wywoływanie stanów zapalnych, prowadzących do chorób serca, cukrzycy i innych zaburzeń metabolicznych.

Niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy

Narażenie na otaczający ozon może być także związane z negatywnymi skutkami dla układu sercowo-naczyniowego. Może przyspieszyć rozwój chorób tętnic, takich jak miażdżyca, ale także prowadzić do udaru niedokrwiennego, zatrzymania akcji serca, a nawet do zgonu. Prawdopodobnie jest to spowodowane niekorzystnym działaniem ozonu na ciśnienie krwi oraz aktywację płytek krwi.

Długotrwałe skutki

Większość skutków zdrowotnych narażenia na wysokie stężenia ozonu uważa się za krótkoterminowe, ponieważ ostatecznie ustają, gdy poziom ozonu się obniży. Istnieją jednak dowody na to, że powtarzające się krótkotrwałe uszkodzenia spowodowane narażeniem na ozon mogą trwale uszkodzić płuca. Inne badania prowadzone na silnie zanieczyszczonych obszarach powiązały przedłużoną ekspozycję na ozon z rozwojem astmy u dzieci.

Przedwczesna śmierć

Badania epidemiologiczne dowodzą, że codzienne narażenie na ozon zwiększa śmiertelność z powodu chorób układu oddechowego, przy czym zależność ta jest najbardziej widoczna w ciepłym sezonie. Szacuje się, że w 2010 r. długotrwałe narażenie na zanieczyszczenie powietrza ozonem na zewnątrz przyczyniło się do około miliona przedwczesnych zgonów z powodu chorób układu oddechowego na całym świecie (tj. około jednej piątej wszystkich zgonów w tej grupie), z czego ok. 50-60 tys. przypadków zanotowano w Europie.