Smogowy ranking miast 2022
Podobnie jak w ubiegłym roku, Nowa Ruda (woj. dolnośląskie) to najbardziej zanieczyszczone miasto w Polsce według opublikowanego przez Polski Alarm Smogowy (PAS) corocznego rankingu najbardziej zanieczyszczonych miejscowości. W czołówce smogowych rekordzistów znalazły się również miasta z Małopolski (Nowy Targ, Sucha Beskidzka, Nowy Sącz) i ze Śląska (Żywiec). Na liście pojawiło się również Nowe Miasto Lubawskie (woj. warmińsko-mazurskie), które dopiero w kwietniu 2021 r. doczekało się stacji pomiarowej.
W rankingu PAS zostały wykorzystane wyniki pomiarów Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za rok 2022 (o których pisaliśmy tutaj), a ocenę wyników pomiarów w miejscowościach wykonano w trzech kategoriach:
najwyższego stężenia pyłu PM10,
najwyższego stężenia benzo(a)pirenu,
z najwyższą liczbą dni smogowych, czyli liczbą dni z przekroczeniem dobowego poziomu dopuszczanego pyłu PM10 (50 µg/m3).
We wszystkich miejscowościach objętych monitoringiem GIOŚ średnioroczne stężenie pyłów PM10 w 2022 roku było w normie. Jak podano w raporcie, może to być pozytywny efekt działań podejmowanych na rzecz walki ze smogiem, m.in. likwidacja kopciuchów.
Niestety w niektórych uzdrowiskach objętych rankingiem (Szczawnica, Szczawno-Zdrój, Rabka-Zdrój i Jedlina-Zdrój) przekroczenie benzo(a)pirenu wahało się od 300 do 600 proc. normy rocznej wynoszącej 1 ng/m3.
Nowa Ruda „stolicą smogu”
Nowa Ruda położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim. Usytuowanie miasta w kotlinie górskiej i w Obniżeniu Noworudzkim utrudnia jego wentylowanie oraz sprzyja występowaniu koncentracji zanieczyszczeń. W efekcie w obszarze Nowej Rudy występują zjawiska meteorologiczne niekorzystne dla jakości powietrza, w tym inwersja temperatury polegająca na wzroście temperatury powietrza wraz z wysokością, przez co blokowane jest pionowe mieszanie się powietrza w atmosferze (o wpływie tego zjawiska na jakość powietrza pisaliśmy m.in. tutaj). Powoduje to, że na terenie miejscowości rozpraszanie zanieczyszczeń i naturalne oczyszczanie atmosfery jest bardzo utrudnione.
Na zanieczyszczenie powietrza w Nowej Rudzie wpływa przede wszystkim tzw. niska emisja, czyli spalanie paliw stałych, często o niskiej jakości w lokalnych kotłowniach węglowych i licznych indywidualnych paleniskach węglowych o małej efektywności spalania. W znacznie mniejszym zakresie na warunki aerosanitarne wpływ ma emisja pochodząca z transportu samochodowego.
W 2022 roku na stacji pomiarowej Państwowego Monitoringu Środowiska w Nowej Rudzie przy ul. Jeziornej 19 stężenie średnioroczne odnotowane na tej stacji wyniosło 38 µg/m3, tym samym nie przekraczając rocznego poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 (40 µg/m3) – jest to poprawa do roku ubiegłego, gdy srednioroczne stężenie PM10 wyniosło 41 µg/m3. Niestety ponad dwukrotnie został przekroczony roczny poziom pyłu PM10 rekomendowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), tj. 15 µg/m3, (dopiero poniżej tej wartości ryzyko wystąpienia negatywnych skutków dla zdrowia ludzi jest minimalne).
Przekroczenie poziomu dopuszczalnego odnotowano również w przypadku stężeń 24-godzinnych (więcej niż 35 dni ze stężeniem średnim dobowym wyższym od 50 µg/m3). Przekroczenia (głównie w miesiącach chłodnych) odnotowano przez 95 dni, czyli przez ponad 3 miesiące (tak jak w ubiegłym roku).
Jednym z bardziej szkodliwych składników pyłu zawieszonego jest benzo(α)piren. Średnioroczny poziom docelowy dla benzo(a)pirenu wg polskiej normy wynosi 1 ng/m3, norma WHO mówi o 0,12 ng/m3. W Nowej Rudzie obie normy zostały znacząco przekroczone – średnioroczne stężenie benzo(α)pirenu wyniosło 9 ng/m3 (jednakże to poprawa w stosunku do roku 2021, gdy średnioroczne stężenie b (α)p wyniosło 15 ng/m3).
Na przestrzeni ostatnich 9 lat w Nowej Rudzie nastąpiła poprawa warunków aerosanitanych – średnioroczne stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu zmalało o 47 proc., liczba dni smogowych zmniejszyła się o 26 proc., a średnioroczne stężenie PM10 spadło o jedną piątą.
Materiał źródłowy: https://polskialarmsmogowy.pl/2023/11/smogowy-ranking-pas-walka-ze-smogiem-zaczyna-przynosic-efekty/
