81. rocznica smogu w Los Angeles

Los Angeles to miasto, które kojarzymy często z wielu kultowych filmów. Liczne filmowe produkcje ukazują nam słoneczne ulice pełne dynamicznej akcji, turystów i szybkich samochodów. Miejsce to ma jednak swoją ciemniejszą stronę – zmaga się z problemem zanieczyszczenia powietrza, który od lat 40. XX wieku bardzo negatywnie wpływa na życie jego mieszkańców.

81 lat temu, w lipcu 1943 roku, w mieście Los Angeles pojawiły się niepokojące przypadki obecności brązowego zamglenia w powietrzu atmosferycznym, które poważnie ograniczyło widoczność na ulicach. Kulminacja tego zjawiska miała miejsce 26 lipca, wywołując poważne obawy mieszkańców i skłaniając władze miasta do szybkiej reakcji. W pierwszej chwili padło podejrzenie o atak chemiczny, co dodatkowo zwiększało napięcie wśród społeczności. Wkrótce jednak winą obarczono lokalne zakłady przemysłu chemicznego i energetycznego – niestety problem nie ustąpił nawet po wprowadzeniu regulacji czy zamknięciu niektórych obiektów. Dopiero wiele lat później naukowcy ustalili, że za zanieczyszczenie powietrza odpowiadał cały szereg czynników, w tym:

1. Rosnąca liczba samochodów i duży ruch pojazdów, a także związane z nim emisje węglowodorów pochodzących ze spalania benzyny oraz tlenków azotu (NOx) będących prekursorem bardzo niebezpiecznego ozonu troposferycznego.

2. Warunki wysokich temperatur i nasłonecznienia typowe dla letniego okresu, które inicjują reakcje chemiczne pomiędzy tymi związkami prowadząc do powstania wspomnianego wcześniej zanieczyszczenia. 

3. Niskie prędkości wiatru, które nie są w stanie skutecznie przewietrzyć miasta, co prowadzi do kumulacji zanieczyszczeń. 

W wyniku współdziałania tych czynników w 1943 roku w Los Angeles pojawiło się zjawisko znane jako smog fotochemiczny, smog utleniający, lub w kontekście historycznym, smog Los Angeles. Więcej na temat mechanizmów powstawania tego zanieczyszczenia można znaleźć w innych naszych artykułach na przykład tutaj. Zjawisko to doprowadziło do poważnych problemów zdrowotnych mieszkańców, takich jak trudności w oddychaniu, choroby układu oddechowego, podrażnienia oczu i błon śluzowych, problemy z krążeniem i sercem, a także przedwczesne zgony. Do końca sierpnia tego roku lokalny szpital odnotował około 350 przypadków pacjentów z trudnościami w oddychaniu, które były bezpośrednim skutkiem zanieczyszczenia powietrza.

Letni incydent smogowy w 1943 roku, pomimo niewątpliwie fatalnych skutków dla zdrowia ówczesnych mieszkańców, przyniósł też pewne pozytywne efekty. W wyniku reakcji na kryzys związany ze smogiem, Kalifornia jako pierwszy stan na świecie wprowadziła liczne regulacje dotyczące standardów jakości powietrza, kontroli emisji zanieczyszczeń związanych z pojazdami oraz rozpoczęła badania nad rozwojem katalizatorów do redukcji emisji spalin. Obecnie Los Angeles jest liderem w walce ze smogiem komunikacyjnym i przoduje we wdrażaniu polityki ekologicznej. Mimo że miasto nadal zmaga się z problemami zanieczyszczenia powietrza, podjęte na przestrzeni lat działania są godne uwagi i naśladowania.

Obchodząc 81. rocznicę najpoważniejszego przypadku smogu w Los Angeles, warto docenić postęp zarówno w dziedzinie regulacji prawnych, jak i technologii ochrony powietrza. Należy jednak pamiętać, że wciąż stoimy przed wieloma wyzwaniami w tej dziedzinie, a problem smogu fotochemicznego jest nadal aktualny dla wielu miast na całym świecie, szczególnie tych z rosnącą liczbą ludności na przykład Meksyk czy Denver. Warto również podkreślić, że smog fotochemiczny nie jest wyłącznie problemem USA, ponieważ występuje także w Europie. Latem wysokie stężenia ozonu można spotkać w takich krajach jak Grecja czy Włochy, szczególnie na słonecznym południu kontynentu. W bardzo upalne dni problem ten może wystąpić również w Polsce.

Wydarzenia, które miały miejsce w Los Angeles, uwidoczniły problem, który do tego czasu nie był przedmiotem szerszych dyskusji w opinii publicznej. Zjawisko smogu częściej kojarzy się nam z okresem zimowym i niską emisją związaną z ogrzewaniem gospodarstw domowych lub z ciężkim przemysłem, czego przykładami były wielki smog Londyński lub epizod w dolinie Mozy. Nie zapominajmy jednak, że pewne zagrożenia mogą na nas czekać także latem, dlatego zapraszamy was do naszego cyklu „Letnie zagrożenia”, gdzie dowiecie się o nich znacznie więcej.

Materiał źródłowy:

The California Air Resources Board. Dostęp 23.07.2024r.: https://ww2.arb.ca.gov/about/history 

Marvin Brienes, Smog Comes to Los Angeles, Southern California Quarterly (1976) 58 (4): 515–532. Dostęp 24.07.2024r: https://doi.org/10.2307/41170674. 

Grafika tytułowa.  Smoggy day in Los Angeles, Calif., 1960. University of California, Los Angeles. Library. Department of Special Collections. March 23, 1960. Los Angeles Times. CCBY 4.0 License. Dostęp 23.07.2024r.: https://digital.library.ucla.edu/catalog/ark:/21198/zz0002qw7r